Firar Hava Değişimi ve İzin Tecavüzü Suçlarının Cezası

Bizlere “izne geldim fakat birliğime izin bittikten 3-4 gün sonra teslim olacağım. Sorun olur mu?” gibi sorular çok sık geliyor. Biz de bu yazımızda sizlere izne gelip izni bitmesine rağmen birliğine teslim olmayanlarla ilgili, askerden firar edenlerle ilgili, hava değişimine gelip birliğine dönmeyenlerle ilgili detaylı bir inceleme yapacağız. Öncelikle şunu belirtelim ki tüm bu suçları düzenleyen kanun 7179 Sayılı Askeralma Kanunudur. Bu kanunun 30 maddesinde da aşağıdaki ifadeler yer almaktadır;

Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü
MADDE 30- (1) Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlüler hakkında tanzim edilen suç dosyası, suçun oluşması için öngörülen sürelerin geçmesini müteakip, soruşturma izni vermeye yetkili komutan veya askerî kurum amiri tarafından ilgili kanun hükümleri uyarınca soruşturma izni verilmesi hâlinde, yetkili Cumhuriyet savcılıklarına gönderilir. Yapılan bu işlemler ayrıca kayıtlı oldukları askerlik şubelerine bildirilir.
(2) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olan firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlüler ele geçirilinceye kadar kolluk kuvvetlerince aranır. Kolluk kuvvetlerince yakalananlar en yakın adli makama teslim edilir ve adli makamın talimatı doğrultusunda işlem yapılır.
(3) Haklarında adli makamlarca çıkarılmış yakalama kararı olmayan firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlülerden, kendiliğinden gelen ya da kolluk kuvvetleri tarafından askerlik şubelerine teslim edilenler serbest olarak birlik ve kurumlarına sevk edilir, bunlara yol ve iaşe bedeli ödenmez.
(4) Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerini işleyen yükümlülerden kendiliğinden askerlik şubelerine gelenler serbest olarak birlik ve kurumlarına sevk edilir, bunlara yol ve iaşe bedeli ödenmez.

Askerden Firar Etmenin Cezası Nedir?

7179 Sayılı kanunda “Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlüler hakkında tanzim edilen suç dosyası, suçun oluşması için öngörülen sürelerin geçmesini müteakip, soruşturma izni vermeye yetkili komutan veya askerî kurum amiri tarafından ilgili kanun hükümleri uyarınca soruşturma izni verilmesi hâlinde, yetkili Cumhuriyet savcılıklarına gönderilir. Yapılan bu işlemler ayrıca kayıtlı oldukları askerlik şubelerine bildirilir.” denilmektedir. Yani kısaca diyor ki eğer bir kişi askerden firar etti, bu duruma ilgili komutan yada amir derhal bir dosya açar ve kişi askerden firar etmiş der. Bu dosyayı cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Cumhuriyet Başsavcılığı ise gelen dosyaya göre kişi hakkında yakalama kararı çıkarır. Burada bir kaç ihtimal vardır.

Kolluk kuvvetleri bu kişiyi aramaya başlar. Kolluk kuvvetleri eğer bu kişiyi yakalar ve kişi hakkında yakalama kararı var ise kişi adli makamlara teslim edilir ve adli makam ne karar verir ise ona göre işlem yapılır. Eğer kolluk kuvvetleri kişiyi yakalar fakat kişi hakkında adli makamlarca verilen bir yakalama kararı yok ise bu kişiler serbest olarak birliklerine yada kurumlarına sevk edilir. Yani burada kritik konu şudur. Siz firar ettiniz. Bu durumda eğer adli makamlar sizinle ilgili bölük komutanının hazırladığı dosyaya göre yakalama kararı çıkardı ise kolluk kuvvetleri sizi alıp adli mercilere teslim ediyor. Sizinle ilgili yakalama kararı yok ise o zaman askerlik şubesine götürüyorlar ve sizinle ilgili işlem yapıp serbest bırakıyorlar. Yani kendin git birliğine diyorlar.

Firar eden kişiye verilecek cezayı da adli merciler karar veriyor. Sizinle ilgili yakalama kararı var diyelim. Kolluk kuvvetlerinin sizi yakalayıp adli merciye teslim ettiğini düşünelim. Bu durumda size hakim tarafından bir ceza takdir ediliyor. Hakimin kararı ne olursa o kadar ceza alıyorsunuz.

Kanunda ayrıca şu ifade yer alıyor. Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerini işleyen yükümlülerden kendiliğinden askerlik şubelerine gelenler serbest olarak birlik ve kurumlarına sevk edilir, bunlara yol ve iaşe bedeli ödenmez. Yani diyor ki siz bir kaç gün kaçtınız sonra kendi kendinize askerlik şubesine geldiniz. Bu durumda bu kişi doğrudan birliğe sevk edilir ve kişi serbest bırakılır. Yani kendi kendine gelene ceza yok kısa süreli kaçışlarda.

Hava Değişiminden Geç Dönmenin Cezası Nedir?

7179 Sayılı kanunda “Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlüler hakkında tanzim edilen suç dosyası, suçun oluşması için öngörülen sürelerin geçmesini müteakip, soruşturma izni vermeye yetkili komutan veya askerî kurum amiri tarafından ilgili kanun hükümleri uyarınca soruşturma izni verilmesi hâlinde, yetkili Cumhuriyet savcılıklarına gönderilir. Yapılan bu işlemler ayrıca kayıtlı oldukları askerlik şubelerine bildirilir.” denilmektedir.

Yani kısaca diyor ki eğer bir kişi hava değişimine gitti ve hava değişiminden dönmedi.  Bu duruma ilgili komutan yada amir derhal bir dosya açar ve kişi hava değişiminden dönmemiştir der. Bu dosyayı cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Cumhuriyet Başsavcılığı ise gelen dosyaya göre kişi hakkında yakalama kararı çıkarır. Burada bir kaç ihtimal vardır.

Kolluk kuvvetleri bu kişiyi aramaya başlar. Kolluk kuvvetleri eğer bu kişiyi yakalar ve kişi hakkında yakalama kararı var ise kişi adli makamlara teslim edilir ve adli makam ne karar verir ise ona göre işlem yapılır. Eğer kolluk kuvvetleri kişiyi yakalar fakat kişi hakkında adli makamlarca verilen bir yakalama kararı yok ise bu kişiler serbest olarak birliklerine yada kurumlarına sevk edilir. Yani burada kritik konu şudur. Eğer adli makamlar sizinle ilgili bölük komutanının hazırladığı dosyaya göre yakalama kararı çıkardı ise kolluk kuvvetleri sizi alıp adli mercilere teslim ediyor. Sizinle ilgili yakalama kararı yok ise o zaman askerlik şubesine götürüyorlar ve sizinle ilgili işlem yapıp serbest bırakıyorlar. Yani kendin git birliğine diyorlar.

Hava değişimine gidip dönmeyen kişiye verilecek cezaya da adli merciler karar veriyor. Sizinle ilgili yakalama kararı var diyelim. Kolluk kuvvetlerinin sizi yakalayıp adli merciye teslim ettiğini düşünelim. Bu durumda size hakim tarafından bir ceza takdir ediliyor. Hakimin kararı ne olursa o kadar ceza alıyorsunuz.

Kanunda ayrıca şu ifade yer alıyor. Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerini işleyen yükümlülerden kendiliğinden askerlik şubelerine gelenler serbest olarak birlik ve kurumlarına sevk edilir, bunlara yol ve iaşe bedeli ödenmez. Yani diyor ki siz hava değişimine gittiniz fakat süreniz bittikten bir kaç gün sonra kendi kendinize askerlik şubesine geldiniz. Bu durumda bu kişi doğrudan birliğe sevk edilir ve kişi serbest bırakılır. Yani kendi kendine gelene ceza yok kısa süreli hava değişiminden geç dönmelerde.

İzne Gidip İzinden Geç Dönmenin Cezası Nedir?

7179 Sayılı kanunda “Firar ve hava değişimi/izin tecavüzü durumundaki yükümlüler hakkında tanzim edilen suç dosyası, suçun oluşması için öngörülen sürelerin geçmesini müteakip, soruşturma izni vermeye yetkili komutan veya askerî kurum amiri tarafından ilgili kanun hükümleri uyarınca soruşturma izni verilmesi hâlinde, yetkili Cumhuriyet savcılıklarına gönderilir. Yapılan bu işlemler ayrıca kayıtlı oldukları askerlik şubelerine bildirilir.” denilmektedir.

Yani kısaca diyor ki eğer bir kişi izne gitti ve izin süresi bitmesine rağmen birliğine dönmedi. İzin tecavüzü yaptı.  Bu duruma ilgili komutan yada amir derhal bir dosya açar ve kişi izne gitmiştir fakat izni bitmesine rağmen izinden dönmemiştir der. Bu dosyayı cumhuriyet başsavcılığına gönderir. Cumhuriyet Başsavcılığı ise gelen dosyaya göre kişi hakkında yakalama kararı çıkarır. Burada bir kaç ihtimal vardır.

Kolluk kuvvetleri bu kişiyi aramaya başlar. Kolluk kuvvetleri eğer bu kişiyi yakalar ve kişi hakkında yakalama kararı var ise kişi adli makamlara teslim edilir ve adli makam ne karar verir ise ona göre işlem yapılır. Eğer kolluk kuvvetleri kişiyi yakalar fakat kişi hakkında adli makamlarca verilen bir yakalama kararı yok ise bu kişiler serbest olarak birliklerine yada kurumlarına sevk edilir. Yani burada kritik konu şudur. Eğer adli makamlar sizinle ilgili bölük komutanının hazırladığı dosyaya göre yakalama kararı çıkardı ise kolluk kuvvetleri sizi alıp adli mercilere teslim ediyor. Sizinle ilgili yakalama kararı yok ise o zaman askerlik şubesine götürüyorlar ve sizinle ilgili işlem yapıp serbest bırakıyorlar. Yani kendin git birliğine diyorlar.

İzne gidip dönmeyen kişiye verilecek cezaya da adli merciler karar veriyor. Sizinle ilgili yakalama kararı var diyelim. Kolluk kuvvetlerinin sizi yakalayıp adli merciye teslim ettiğini düşünelim. Bu durumda size hakim tarafından bir ceza takdir ediliyor. Hakimin kararı ne olursa o kadar ceza alıyorsunuz.

Kanunda ayrıca şu ifade yer alıyor. Kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerini işleyen yükümlülerden kendiliğinden askerlik şubelerine gelenler serbest olarak birlik ve kurumlarına sevk edilir, bunlara yol ve iaşe bedeli ödenmez. Yani diyor ki siz izne gittiniz fakat süreniz bittikten bir kaç gün sonra kendi kendinize askerlik şubesine geldiniz. Bu durumda bu kişi doğrudan birliğe sevk edilir ve kişi serbest bırakılır. Yani kendi kendine gelene ceza yok kısa süreli geç dönmelerde. İzne gittim ama 1-2 gün birliğe geç döneceğim. Bir şey olur mu diye düşünmenize gerek yok. Kanuna göre bu durumda ciddi bir sorun yaşamıyorsunuz.

Askerlik Hizmetinden Sayılan Süreler

7179 Sayılı kanuna göre aşağıda yer alan süreler askerlik süresinden sayılır ve şafaktan düşer.

MADDE 31- (1) Muvazzaflık hizmeti esnasında sağlık kuruluşlarında tanı ve tedavide geçen süreler askerlik hizmetinden sayılır.
(2) Yargılama sonucu beraat edenlerin gözaltı ve tutukluluk süreleri askerlik hizmetinden sayılır.
(3) Terörle mücadele görevi sırasında veya bu görevinden dolayı alıkonulan veya kaybolanların yeniden birliklerine dönmeleri hâlinde durumları, mensup oldukları kuvvet komutanlıklarınca teşkil edilecek kurul tarafından incelenir. Kaçırılma veya kaybolma ile ilgili olarak kusurlu görülenler hakkında soruşturma dosyası tanzim edilerek yetkili adli makamlara intikal ettirilir. Kurul tarafından kusursuz görülenler ile haklarında kovuşturmaya yer olmadığı veya beraat kararı verilenlerin birliklerinden ayrı geçirdiği süreler hizmetten sayılır ve ödenmemiş özlük hakları ödenir. Yedek subay ve yedek astsubaylar hakkında 926 sayılı Kanunun ek 30 uncu maddesi hükümleri saklıdır.

Askerlik Hizmetinden Sayılmayan Süreler

7179 Sayılı kanuna göre aşağıda yer alan süreler askerlik süresinden sayılmaz ve şafaktan düşmez.

MADDE 32- (1) Aşağıdaki süreler muvazzaflık ve yedeklik hizmeti sürelerinden sayılmaz:
a) Firar, hava değişimi/izin tecavüzü suçları ile kısa süreli kaçma ve izin süresini geçirme disiplinsizliklerinde geçen süreler
b) Mahkemelerin hükmettiği hapis cezalarının infazında geçen süreler
c) 6413 sayılı Kanunda hizmetten sayılmayacağı açık olarak belirtilmiş disiplin cezaları
ç) Kendilerini askerliğe elverişsiz hâle getirmeye veya getirtmeye teşebbüs ettikleri mahkeme kararı ile sabit olanların yargılanmalarına esas eylemleri dolayısıyla ortaya çıkan rahatsızlıklar ile uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanması nedeniyle mahkeme tarafından haklarında tedaviye karar verilenlerin bu karar nedeniyle yatarak gördüğü tedaviler veya istirahatte ya da hava değişiminde geçirdikleri süreler